نقاشی کردن یکی از راه هایی است که کودکان با آن شخصیت درونی خودشان را بروز میدهند. و هم چنین نقاشی های کودکان یکی از راه هایی است که احساسات مختلف کودک را به دیگران نشان میدهد؛ ازجمله: شادی ها، رویا ها و آرزو های دست یافتنی یا دست نیافتنی کودک، ترس و اضطراب ها، امید های او به آینده کوتاه مدت یا بلند مدت و…
اکثر والدین و شاید بهتر باشد بگوییم همه ی والدین در نقاشی های کودکان شان به دنبال نکته ای هستند؛ اما باید بدانند که گاهی اوقات هم نقاشی کودک معنا و مفهوم خاصی ندارند و تنها نقاشی هستند؛ و گاهی هم از نقاشی های کودکان معنا و مفهوم هایی برداشت می شود که بسیار عمیق هستند و از شخصیت کودکان سخن می گویند که در ادامه این مقاله سایت روانشناسی کودک زندگی سبز بیشتر به آن خواهیم پرداخت.
طبق توضیح قبل،و اصول روانشناسی کودک از روی نقاشی،والدین باید آزادی عمل به کودک در نقاشی کشیدن را به وی بدهند تا کودک راهی که می تواند از آن بروز احساسات داشته باشد را از دست ندهد یا از آن دلزده نشود، علاوه بر این؛ اینکه کودکان آزادانه نقاشی شان را بکشند، نشانه های درستی از شخصیت، احساسات و هیجانات وی به والدین یا مربیان می دهد که در صورت تشخیص وجود مشکل در روان وی به درستی قابل تشخیص خواهد بود و هم چنین احتمال مداخله به موقع یا زود هنگام را در پیشگیری یا درمان را برای کودک افزایش می دهد.
روانشناسی کودک از روی نقاشی
نقاشی کودکان به سه مرحله تقسیم می شود؛ از جمله:خط خطی کودک، نقاشی ساده و طراحی کودک
خط خطی در کودکان بین ۲- ۴ ساله رایج است
در این سنین شما با نگاه به نقاشی کودک مورد خاصی را دریافت نمی کنید، و شاید از نگاه شما فقط چند خطی خطی بی هدف به نظر برسد؛ این برداشت به این معنی است که در این مرحله از نقاشی کشیدن کودک، هیچ گونه واقعیت گرایی در نقاشی های کودک وجود ندارد، اما به این نکته توجه کنید که بعضی اوقات کودک در همین نقاشی های خود یک واقعیت گرایی مستحکم به تصویر می کشد، به طوریکه؛ از بین خط خطی هایش تصویر یک مورد خاص مثلا: ماشین یا یک انسان را ایجاد می کند.
مشاوره کودکان سه ساله چه نکاتی را در اختیارتان خواهد گذاشت؟!
نقاشی های ساده، در کودکان بین سنین ۴-۷ سال رایج است
در این مرحله شما بسیار دیده اید که کودکان سعی دارند تصاویری که تماشا کرده اند یا اشیا واقعی را در دفتر خود نقاشی بکشند؛ بعد از اینکه اشکال کلی مورد نظرشان را نقاشی می کنند، به سراغ کشیدن جزئیات آنها می روند مثل تابلو ها یا گیاهان و درختانی که جلوی خانه ای هستند که آن را نقاشی کرده است؛ اما به طور معمول از این نوع نقاشی های کودکان نیز جزئیات واقعی دریافت نمی شود.
طراحی کودکان بالای ۷ سال است
مرحله سوم از نقاشی کشیدن کودک این مرحله است که: معمولا این نقاشی ها نسبت به قبلی ها پیشرفته تر به نظر می رسند و نیز واقعیت گرایی و جزئیات بیشتر و واضح تر در این نقاشی ها به چشم می خورد.
در بحث تفسیر نقاشی کودکان pdf به جنسیت آنها و نحوه انتخاب رنگ های مختلف توسط آنها نیز پرداخته می شود.
کودکان با توجه به جنسیت شان تفسیر های مختلفی از محیط اطراف دارند و هم چنین شخصیت متفاوتی نیز نسبت به یکدیگر دارا هستند؛ بنابراین در امر نقاشی کشیدن و انتخاب رنگ های مختلف برای آن نیز متفاوت از هم عمل می کنند، به طوریکه؛ دختران معمولا از رنگ های ملیح و گرم تر مانند صورتی و پسران معمولا از رنگ های سرد تر در نقاشی هایشان بهره می گیرند. در نقاشی های کودک دختر معمولا از تنوع رنگ های بیشتری نسبت به نقاشی های پسر استفاده می شود. دختران در نقاشی هایشان علاقه دارند که تصاویری مثل: طبیعت از جمله گل، درخت و قلب نقاشی کنند، این درحالی است که پسران علاقه مند به نقاشی کردن خط های پیچیده و زاویه دار و از این جمله نقاشی ها، هستند.
رنگ سیاه در نقاشی کودکان نشانه چیست؟
پیرامون مبحث روانشناسی کودک از روی نقاشی، این موضوع انتخاب و کاربرد رنگ های مختلف در نقاشی کودکان چه نکات روانشناسانه ای به همراه دارد؟
کاربرد رنگ زرد نشانه هوش زیاد کودک است.
کاربرد رنگ سبز، کودکانی را نشان می دهد که هنرمند، باهوش و متفاوت از دیگران هستند.
رنگ صورتی علاقه افرادی را که به عشق و قدرانی نیاز دارند، نشان می دهد.
رنگ قرمز، همانطور که بارها ممکن است در روانشناسی کودک از روی نقاشی شنیده باشید؛ شور و هیجان و تمایل به عدم از دست دادن در کودکانی را نشان می دهد که به آن علاقه دارند.
رنگ آبی، نشان از اجتماعی بودن و تمایل بهحضور در اجتماع دیگران است.
و اما رنگ سیاه و بنفش در نقاشی کودک به معنای تسلط و تمایل به داشتن تسلط زیاد در کودکان است.
موقعیت نقاشی در روانشناسی کودک از روی نقاشی
نکته دیگری که در روانشناسی کودک از روی نقاشی، به آن پرداخته می شود، موقعیتی است که نقاشی در آن نقش می بندد؛ به طور مثال:
موقعیت نقاشی در سمت چپ در ارتباط با مادران، و در کودک به معنای علاقه به گذشته و پرورش، است.
نقاشی در سمت راست، به معنای علاقه به آینده و ایجاد یا برقرار کردن ارتباط مربوط به پدران، در کودک را نشان می دهد.
نقاشی در وسط یا بخش مرکزی صفحه، کودک دارای شخصیت متعادل، با اعتماد به نفس و از این جمله را نشان می دهد.
موقعیت نقاشی کودک در کناره ها یا گوشه های صفحه، کودکانی را نشان می دهد که احساس عدم امنیت، منزوی بودن همراه با اعتماد به نفس پایین، دارا هستند.
معنی شکل های مختلف در روانشناسی کودک از روی نقاشی: مبحث مهم و کاربردی دیگری در روانشناسی کودک از روی نقاشی، این موضوع است که احتمالا برای بسیاری از والدین یا مربیان تبدیل به سوال شده باشد.
از جمله اشکال طبیعی که اغلب کودکان در نقاشی هایشان آن را می کشند، خورشید است؛ نفاشی کشیدن خورشید در وسط صفحه که معمولا با لبخند نقاشی می شود، نشان از مرتب بودن، خشنودی و خوشحالی کودک دارد.
نقاشی هایی که با جزئیات بیشتر توسط کودکان کشیده می شوند؛ نشان می دهند که کودک به خوبی توانسته است تفاوت های ظاهری و جزئیات را مشاهده، درک و تفسیر کند و سرانجام شناخت او از محیط افزایش و رشد بهتری داشته است.
شاید پیش آمده باشد که کودک خود را به تنهایی در صفحه نقاشی می کشد، این به معنی داشتن احساس تنهایی در کودک است.
معمولا کودکانی که مدت های زیادی از وقت شان به تماشای فیلم ها و بازی هایی است که محتوای خشونت، جنگ و… می گذرد؛ در نقاشی هایشان افراد بخصوص اعضای خانواده شان را با حالت های عصبانی نقاشی می کنند، که در این صورت اصول روانشناسی کودک از روی نقاشی،نشان از وجود آسیب های عاطفی در کودک می دهد. گاهی اوقات کودکان فارغ از تماشای این نوع محتوا های خشونت آمیز، بعضی افراد را همیشه با حالت خشم یا عصبانیت نقاشی می کنند که در این مواقع، رجوع به روانشناس و درخواست راهنمایی از وی به والدین، توصیه می شود.
بسیاری از سوالات والدین در روانشناسی کودک از روی نقاشی؛ پیرامون موضوع چگونگی تشخیص اعتماد به نفس در نقاشی های کودکان است، در این مورد ترسیم اشکالی که خطوط ناقص و نا متقاطع دارند به معنای اعتماد به نفس پایین و هم چنین وجود احساس عدم امنیت در کودک است، گه راهکار آسان ارائه شده در روانشناسی کودک از روی نقاشی،این است که این کودکان مورد تشویق بیشتر اطرافیان بخصوص والدین شان قرار بگیرند. اما دقت کنید که این راهکار برای کودکانی است که برای مدت کوتاهی این نوع نقاشی هایی را ترسیم می کردند، راهکار لازم در روانشناسی کودک از روی نقاشی برای کودکانی که به صورت مدام و در مدت زمان طولانی نقاشی هایی با این سبک دارند، لازم است که با روانشناس در این زمینه مشورت کنند.
نقاشی ابر و باران در کودکان به معنای وجود احساس اضطراب و نگرانی در کودک است، این معنا زمانی بیشتر صدق می کند که کودک خود را به تنهایی زیر ابر یا باران نقاشی کشیده است.
ترسیم خانه در نقاشی های کودکان بسیار رایج است و کشیدن جزئیات آن معنای متفاوتی را در بر می گیرد؛ مثلا: کشیدن پنجره های باز در خانه به معنای تمایل کودک برای آگاهی بخشیدن به دیگران از اتفاقات درون خانه است.
ترسیم در های باز خانه به معنی: تمایل کودک به استقبال از میهمان برای خانه است.
ترسیم راهی برای پیاده روی به معنی این است که کودک می خواهد با دیگران ارتباطات اجتماعی برقرار کند.
ترسیم ستاره در نقاشی کودک: تمایل کودک به جلب توجه دیگران و هم چنین برانگیختن احساس تشویق، تایید و محبت دیگران را به خود نشان می دهد.
و اما پاسخ به سوالی که بارها ازطرف والدین در روانشناسی کودک از روی نقاشی مطرح شده است را در ادامه بررسی خواهیم کرد.
تفسیر کوه در نقاشی کودکان چیست؟
کوه ها معمولا به دو صورت در نقاشی های کودکان ترسیم می شوند؛ تفسیر کوه در نقاشی کودکان که به صورت خشک با نوک های تیز ترسیم می شوند؛ به معنای وجود مشکلات و موانع بر سر راه کودک هستند. ولی کوه هایی که به صورتی ترسیم می شوند که انحنا دار همراه با تپه های سرسبز هستند، به معنای تغذیه، مهر و عطوفت و هم چنین عشق را نشان می دهند.
مفهوم دست در نقاشی کودکان
در روانشناسی کودک از روی نقاشی نیز به تفسیر ترسیم اعضای بدن مانند: مفهوم دست در نقاشی کودکان می پردازیم:
ترسیم دست ها و بازوها در تفسیر نقاشی کودکان pdf: این اعضا به طور معمول در دوران اولیه زندگی وی در نقاشی هایش به منظور شناخت محیط اطراف او ترسیم می شوند اما بعد ها با رشد من در کودک و افزایش سازگاری او با اجتماع این اشکال ترسیم می شوند. اما فقدان ترسیم دست و بازو در نقاشی های کودک به معنای این است که وی عدم وجود امنیت را در خود احساس می کند.
نقاشی چشم ها در نقاشی کودکان
نقاشی کردن چشم ها بخاطر اینکه به نقاشی شان زیبایی می بخشند، در بین دختر بچه ها بیشتر است. روانشناسی کودک از روی نقاشی میگوید؛نقاشی چشم ها نیز نشان می دهد که کودک اجتماعی است. کودکانی که خودستا هستند، معمولا چشم ها را در نقاشی با حالتی وحشیانه، می کشند.
پا دربحث ارائه شده در روانشناسی کودک از روی نقاشی
نکشیدن پا یا کشیدن آدم به صورت نشسته توسط کودک، نشان از ضعیف بودن و درون گرایی او دارد.(مشاوره کودک خجالتی)
دندان ها و دهان در نقاشی: نشان دهنده وجود نیاز به خوراکی و گاهی پرخاشگری در کودک است. ودر صورتی که لب ها بسته نقاشی شوند، فشار و تنش را در وی نشان می دهد و کشیدن چانه نشان از قدرت مردانگی است.
روانشناسی نقاشی کودکان 3 ساله: نکاتی که قبل تر دربحث روانشناسی کودک از روی نقاشی بیان شد، در مورد روانشناسی نقاشی کودکان 3 ساله نیز صدق می کند؛ نکته دیگری که شاید برای اغلب والدین یا مربیان در روانشناسی نقاشی کودک سه ساله دارای اهمیت به نظر برسد؛ انواع و طرز کشیدن خطوط در نقاشی ها است، که در ادامه نیز به این موضوع می پردازیم:
خطوط:خطوط ضخیم و پر رنگ نشان از وجود تمایل به لذات جسمانی و نیز شهوت گرایی کودک است. کشیدن خطوطی که بخاطر همراهی با حالت خشم کودک، کاغذ را پاره می کنند؛ نشان دهنده پرخاشگری و نیز نارضایتی در کودک است.
خطوط کمرنگ: نشان دهنده حساسیت، ظریف بودن، ملایمت و بعضی اوقات نیز فقدان اعتماد به نفس، شک، تردید و کم رویی کودک هستند.
خطوط استوار و مستقیم: وجود اعتماد به نفس،روحیه مصمم بودن و تاثیر ناپذیری کودک را نشان می دهد.
خطوط منقطع: نشان از تاثیر پذیری، تردید و روحیه کمال جویانه در کودک، است.
وجود فشار در ترسیم خطوط طبق اصول روانشناسی کودک از روی نقاشی،نکات متفاوتی را نشان می دهد؛ مثلا اگر کودک چشم ها یا لب ها را در نقاشی اش با خطوط ضخیم بکشد، وجود تعارض را متناسب با آن ناحیه نقاشی شده اش را در کودک نشان می دهد؛ واکنش درونی کودک در این صورت او را وادار به پر رنگ کشیدن خطوط، سایه دار ترسیم کردن آنها و گاهی ترسیم یک دایره حفاظتی دور تا دور نقاشی اش، می کند.
تفسیر وجود نقطه گذاری در نقاشی کودک: نقطه گذاری طبق اصول روانشناسی کودک از روی نقاشی،نشان از این است که: کودک مادری بهانه جو و عصبی دارد و نیز این موضوع بخاطر این است که کودک با ترسیم نقطه گذاری در حال مقابله با احساس گناه خودش ناشی از ادرار بدون اختیار است.
خطوط موازی، چهار خانه و سایه در نقاشی کودک نشان دهنده اضطراب در وی است.
استفاده مکرر و مداوم از سایه ها و رنگ های خاکستری نشان از وجود افسردگی در کودک است، در این بحث مقدار زمانی که کودک صرف سایه زدن می کند اهمیت بیشتری از خود سایه ها دارد.
خطوط شکسته و زاویه دار: نشان از وجود قدرت، نا آرامی، خشم و مردانگی در کودک است.
خطوط انحنا دار: زنانگی، ملایمت، دوست داشتن خود و مسالمت را در کودک نشان می دهد، این خطوط در مراحل ابتدایی نقاشی کودک قرار دارند و هم چنین ترسیم حلقه هایی که در حال چرخش به دور یک محور هستند، از اشکال زاویه دار هندسی، در مراحل ابتدایی تری قرار می گیرند؛ کشیدن چنین خطوطی تا سن چهار سالگی در کودک بهنجار شمرده می شود اما در صورتی که کشیدن چنین خطوطی ادامه پیدا کند،طبق اصول روانشناسی کودک از روی نقاشی، از وجود نشانه های روان گسیختگی در کودک خبر می دهد.
پاک کردن زیاد و خط خطی در نقاشی کودکان: این موضوع شاید برای بسیاری از فرزندان پیش آمده باشد که روانشناسی کودک از روی نقاشی میگوید؛ نشان دهنده: نامصمم بودن، احساس حقیر بودن، و رضایت نداشتن از خود در کودکان است.
احساس گناهکاری در در کودکی است که لکه ها را نقاشی و آن ها را سیاه می کنند.
به هم ریخته و کثیف بودن نقاشی کودکان نشان از تثبیت وی در مرحله مقعدی است ویژگی این مرحله این است که کودک از نگه داشتن مدفوع خود لذت می برد در نتیجه مدفوع خود را نگه می دارد.
تمیزی و وجود نظم در نقاشی ها،طبق اصول روانشناسی کودک از روی نقاشی وجود گرایش های وسواسی را در وی نشان می دهد و گرچه تمیزی در نقاشی در سنین بالاتر، کودکی را نشان میدهد که به دنبال جلب رضایت از بزرگترهایش است.
تفسیر قسمت هایی که سفید می مانند، با توجه به فضای ترسیمی آنها؛ فاصله گیری ها و مرز ها را در کودکان نشان می دهد.
تفسیر خطوط سر بالا: نشان از بروز احساسات شدید، شادی و زندگی است.
خطوط سرازیر یا سر به پایین: بالعکس تفسیر خطوط سر به بالا؛ افسردگی، خستگی، بدبینی را در کودکان نشان می دهند.
خطوط راست: آرامش، بی انعطافی و وقار را در کودک نشان می دهد.
سخن آخر رونشناسی کودکان از روی نقاشی
در این مقاله پیرامون بحث روانشناسی کودک از روی نقاشی، سعی کردیم که نکات مهم و کاربردی را برای والدینی که به دنبال تفاسیر صحیح از اشکال و صورت های مختلف در نقاشی های کودک شان هستند، ارائه بدهیم. توجه داشته باشید که موضوع روانشناسی کودک از روی نقاشی، موضوع اساسی در شناخت جنبه های درونی و شخصیت کودک محسوب می شود؛ پس با مطالعه این مقاله و نمونه هایی مانند این می توانید شناخت بیشتر و بهتری از کودک تان بدست آورید.